Warszawskie szyny i szyneczki ... Привислинская железная дорога - CXXXIV akcja GTWb

Po szerokotorowej Kolei Nadwiślańskiej pozostało w Warszawie tylko wspomnienie i kilka obiektów, którym dawno zmieniono przeznaczenie i mało kto kojarzy te obiekty z koleją. Wydawać by się mogło, że z samej infrastruktury drogowej Kolei Nadwiślańskiej nic już nie pozostała, ale ... gdy rozejrzymy się wokół torów linii 7, która obecnie biegnie śladem dawnej Kolei Nadwiślańskiej, to może coś się znajdzie?

Przystanek Warszawa Olszynka Grochowska jest jednym z tych warszawskich przystanków, z którego korzystam najczęściej. Na peron wyspowy przystanku przechodziłem przez przejście dla pieszych od lat i ... nigdy nie zwracałem większej uwagi na krzyże św. Andrzeja, stojące przy przejściu ... aż do pewnego słonecznego dnia, gdy spojrzałem na zardzewiałe szyny - słupy, na którym przymocowane są krzyże. Moją uwagę zwrócił niewyraźny napis na jednej z szyn ... ПРИВ Ж Д IIIII 94 PV. To cecha, którą naniesiono w walcowni huty, która wyprodukowała szynę. Rok i napis nie pozostawiał wątpliwości, że jest to relsa z czasów szerokotorowej Kolei Nadwiślańskiej. Odszyfrowanie cechy szyny, z jednej strony nie było trudne, ale nie do końca. Co oznacza cecha? ... ПРИВ Ж Д to Привислинская железная дорога czyli Droga Żelazna Nadwiślańska -  IIII oznacza maj, miesiąc produkcji -  94 oznacza 1894, rok produkcji. Problemem jednak jest odszyfrowanie skrótu PV, który prawdopodobnie oznacza producenta szyny. Ponieważ cechowanie wykonano cyrylicą, więc PV może również oznaczać R5, ale to tylko przypuszczenie.

Relsa mogła zostać wyprodukowana w Fabryce Stali, która zlokalizowana była na Pradze (Prag Vereinigte- Zjednoczenie Praskie) i stąd oznaczenie PV? Towarzystwo Warszawskiej Fabryki Stali powstało w 1879 jako wspólne  przedsięwzięcie Towarzystwa Akcyjnego Lilpop Rau & Loewenstein, Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Starachowickich oraz Rheinische Stahlwerke.

"Bezpośrednią przyczyną powstania Warszawskiej Fabryki Stali było zamówienie złożone przez władze rosyjskie na 500 wagonów w warszawskiej fabryce Lilpop, Rau i Loewenstein. Oprócz tego miał on wyprodukować 600 tys. pudów szyn stalowych (1 pud to 16,38 kg). Aby podołać tak ogromnemu zamówieniu, zdecydowano się zbudować zakład przystosowany do produkcji szyn kolejowych i części do wagonów. Na lokalizację wybrano miejsce niedaleko Kolei Petersburskiej i Nadwiślańskiej. ... Jednak w 1888 roku nastąpił kryzys związany z wprowadzeniem wysokiego cła na surowce sprowadzane z zagranicy. Stalownię przeniesiono do Jekaterynosławia (obecnie Dniepr), a w 1890 roku puste hale przejęło wojsko rosyjskie, zakładając w nich warsztaty artyleryjskie". [2] Stalowania Warszawska bardzo szybko stała się czołowym producentem szyn kolejowych w rosyjskim imperium i największym zakładem przemysłowym Warszawy. W 1882 roku Fabryka Stali wyprodukowała 87% szyn wytwarzanych na terenie Królestwa Polskiego, co stanowiło 22,1% produkcji szyn carskiej Rosji.

Tutaj napotykamy na istotny problem, bo relsa z Kolei Nadwiślańskiej została wyprodukowana w 1894 roku, czyli cztery lata po zamknięciu Fabryki Stali na Pradze. Jest jeszcze jeden problem. Nie są znane sposoby cechowanie szyn w Warszawskiej Fabryce Stali. Jednak nie można wykluczyć, że w nowej lokalizacji, nadal korzystano z walcarek warszawskich, z cechą PV?

Jaki los czeka relikty Kolei Nadwiślańskiej ze stacji Warszawa Olszynka Grochowska? Obawiam się, że w trakcie modernizacji przystanku, relsy wrócą tam, skąd pochodzą, czyli do huty. Jest jednak coś pozytywnego. Pozostaną po nich zdjęcia!

post scriptum
Niektórych z czytelników zapewne zastanawia, dlaczego w tekście tak często używam słowa relsy. Otóż w okresie Kolei Nadwiślańskiej była to nazwa szyn kolejowych w języku polskim. Przywędrowała do nas z Anglii (rails), ale się nie przyjęła ... w przeciwieństwie do Rosji, gdzie nazwa relsy utrzymała się do czasów współczesnych (рельс, рельсы).
____________________
Znajdziesz też w magazynie TOROWY 1/2020








/ zdjęcia z 7 września i 28 października 2018 roku /
Bibliografia:
[1]. Forum: Szyneczki i ...
[2]. Stalownia Praska - Zbrojownia nr 2

Komentarze

  1. Z szyn Kolei Nadwiślańskiej był, zbudowany przez Niemców barak przy "starej hali" lokomotywowni. Oznaczyłem je, by trafiły po rozbiórce do muzeum, ale nie wiem czy to się stało... O tym tutaj nie wiedziałem. Publikuję na fb @Grochow.Praga

    OdpowiedzUsuń
  2. Bardzo interesujące. Fotki super.

    OdpowiedzUsuń
  3. Szynę z cyrylicą nie tak łatwo spotkać.

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz